iWoz

Awal bulan ini saya membaca iWoz iaitu autobiografi Steve Wozniak, salah seorang daripada dua orang Steve yang menubuhkan syarikat komputer Apple. Steve yang seorang lagi ialah, siapa lagi kalau bukan, Steve Jobs.

Saya beli iWoz dua tahun yang lalu di Jualan Gudang Times. Saya hairan kenapa buku ini berada di jualan sebegini sedangkan buku ini baru setahun diterbitkan. Biasanya jualan gudang menjual buku-buku yang agak lama, mungkin untuk menghabiskan stok. Apabila saya membaca, baru saya dapat agak kenapa.

Buku ini agak teknikal untuk kebanyakan orang. Saya pernah belajar dalam jurusan komputer semasa di peringkat ijazah dan saya sendiri terasa yang buku ini agak teknikal. Ini bukan satu masalah besar, cuma pada pedapat saya ini mungkin antara sebab buku ini kurang mendapat sambutan. iWoz bukanlah buku untuk pembaca jenis santai.

Steve Wozniak

Tetapi bagi mereka yang berfikiran teknikal, iWoz ialah buku patut dibaca. Wozniak ialah seorang jurutera yang bersemangat tinggi selain tekun dalam menyelesaikan masalah dan kreatif dalam mencari penyelesaian. Awal buku ini ialah tentang Wozniak ketika membesar dan dorongan utama beliau dalam memilih bidang sains dan teknologi. Bapa beliau yang merupakan seorang jurutera sering bercerita tentang perkara-perkara teknikal seperti komponen elektronik—perintang, transistor, dan sebagainya—walaupun ketika Wozniak masih dalam sekolah rendah. Kita sendiri pun mula belajar benda sebegini ketika sekolah menengah. Menurut Wozniak, menerima penerangan yang jelas dari bapa beliau tentang sains dari kecil menyebabkan beliau mendahului pelajar-pelajar lain dalam matapelajaran tersebut.

Dengan minat yang membakar serta pengetahuan yang semakin hari semakin bertambah, Wozniak memberanikan diri untuk mencipta pelbagai ciptaan, antaranya sistem perhubungan berwayar yang merentasi pagar deret rumah beliau. Sistem ini menghubungkan rumah beliau dan rumah kawan-kawan beliau yang juga sederet.

Dua Steve semasa muda. Wozniak (kiri) dan Jobs.

Wozniak bertemu Jobs melalui seorang kawan. Mereka berdua berbeza kira-kira empat tahun dan memiliki minat yang sama, iaitu mereka ciptaan baru. Antara projek mereka merupakan membuat alat yang boleh membuat panggilan percuma. Dengan erti kata lain, curi talian atau phone phreaking. Mereka menyeludup masuk masuk ke pusat rujukan sebuah pusat pengajian tinggi untuk mengkaji buku panduan spefikasi talian telefon. Projek ini juga memperkenalkan mereka kepada phone phreaker lain seperti Captain Crunch yang amat terkenal di kalangan phone phreaker.

Gabungan kepintaran teknikal Wozniak dan kepintaran berniaga Jobs membawa kepada ciptaan sebuah komputer peribadi yang kemudiannya akan dikenali sebagai komputer Apple. Pada ketika ini iaitu awal tahun 80–an banyak syarikat cuba mencipta komputer peribadi untuk kegunaan para pemilik perniagaan. Apa yang dicari-cari pengguna ialah komputer mudah digunakan dan tidak mahal.

Wozniak memahami kedua-dua kriteria ini dan bertungkus lumus untuk merealisasikannya. Apple I ciptaannya mempunyai paparan yang besar, papan kekenci, perisian yang berguna untuk bisnes dan berharga murah. Kebanyakan komputer lain sekadar mempunyai paparan sebaris seperti yang ada pada kalkulator. Tidak hairanlah jika Apple I mendapat sambutan luar dugaan.

Seterusnya, Jobs dan Wozniak membuka syarikat komputer Apple. Seperti syarikat-syarikat lain Apple tidak terlepas daripada mengalami pasang surut. Antara saat paling genting yang dialami Apple ialah kemerosotan jualan Apple III yang rendah kualitinya berbanding Apple II yang sangat laris. Ini menyebabkan Jobs meletakkan jawatan dan meninggalkan Apple, syarikat yang beliau sendiri tubuhkan.

Buku ini juga ditulis untuk membetulkan beberapa tanggapan salah tentang diri Wozniak, Apple dan Jobs. Ramai yang percaya Jobs dipecat dari Apple, tetapi ini tidak benar seperti yang diceritakan tadi. Begitu juga tanggapan yang Wozniak sendiri sudah dipecat atau berhenti dari Apple. Hakikatnya beliau hingga hari ini masih bersama Apple, walaupun secara tak aktif. Manakala Jobs kini sudah kembali ke dalam Apple semenjak Apple membeli syarikatnya NeXT. Beliau kini memegang jawatan CEO Apple.

A Hundred and One Days

Buku tentang peperangan memang sukar untuk saya. Mungkin kerana isinya terlalu merenggut perasaan. Atau mungkin sukar bagi saya untuk membaca fakta hanya sebagai fakta.

Dalam A Hundred and One Days: A Baghdad Journal, wartawan dari Norway Åsne Seierstad (beliau fasih dalam sebilangan bahasa, melaporkan berita untuk beberapa negara serentak) membawa pembaca melalui saat-saat kejatuhan kerajaan Iraq Saddam Hussein pada 2003. Peristiwa yang berlaku diceritakan melalui kacamata tajam seorang wartawan yang jarang terlepas daripada menangkap sisi-sisi penghidupan serta manusia yang menjalaninya.

Perang Iraq ialah antara perang yang paling mengelirukan yang pernah berlaku. Lebih- lebih lagi buat rakyat Iraq sendiri. Negara tersebut sudah pun berada dalam keadaan ekonomi yang teruk sebelum dan selepas Perang Teluk 2000-2001. Pemerintahan Presiden Saddam menjadi sasaran kegemaran Amerika untuk beberapa tahun. Pada 2003, Amerika Syarikat, Britain dan beberapa negara penyokong lain mula menggerakkan tentera mereka ke bumi Iraq.

Saat getir ini telah menghimpunkan sejumlah wartawan dari serata dunia untuk membuat liputan. Seierstad sendiri tidak asing dengan zon-zon konflik sebegini. Secara tak lansung, beliau sendiri tersua dengan beberapa kenalan lama serta rakan sejawatan yang sama-sama pernah dikejar peluru di penjuru dunia yang lain sebelum ini.

Seierstad bekerja kuat untuk membawakan gambaran sebenar apa yang berlaku di Iraq. Saya agak terbuka dengan pandangan Seierstad kerana beliau melaporkan untuk media yang bukan AS atau Britain, yang sering kali berat seberat dalam penyampaian mereka. Seierstad sendiri meminta pembaca agar tidak melihat peristiwa ini dari perspektif media sebuah negara sahaja.

Tumpuan utama buku ini tentunya rakyat Iraq. Kehidupan mereka berubah dengan penaklukan ini. Secara umumnya penaklukan ini dilihat oleh mereka daripada dua aspek. Pertama, aspek maruah bangsa Iraq yang sedang diasak musuh yang cuba memerdekakan mereka daripada sebuah rejim yang sudah lama menindas mereka. Di bawah pemerintahan Presiden Saddam ramai rakyat negara tersebut dizalimi, diculik, diseksa dan juga dibunuh. Inilah antara modal yang dijaja oleh tentera penceroboh, perampas kerajaan mereka. Meskipun kerajaan ini sebuah kerajaan yang korup, mereka percaya merekalah yang patut menumbangkannya.

Segolongan lagi rakyat Iraq memilih untuk melihat penaklukan ini sebagai satu permulaan baru. Mungkin demokrasi akan lahir di Iraq, mengubah nasib serta corak pemerintahan negara pertemuan dua sungai purba ini, iaitu Tigris dan Euprates. Namun hingga ke hari ini, harapan ini masih belum terlaksana.

Membaca buku ini mengajar saya serba sedikit tentang dunia kewartawanan, khususnya yang melibatkan zon-zon berkonflik. Contohnya, sebahagian daripada wartawan ini memang berasal dari latarbelakang tentera atau pernah terlibat dalam sebarang peperangan. Pengalaman mereka menjadi aset terutamanya dalam saat-saat yang mengancam nyawa.

Satu perkara lagi ialah tentang penyebaran gambar-gambar kanak-kanak mangsa perang. Jarang sekali kita melihat gambar-gambar sebegini dalam media arus perdana. Antara sebabnya ialah ianya sering disekat. Sentimen yang dicetuskan oleh gambar-gambar sebegini begitu kuat, hingga syarikat penyiaran sering mengelak dari menyiarkannya. Mungkin ini satu bentuk sensorship, atau mungkin benar sentimen yang kuat akan mengakibatkan syarikat tadi terpaksa berhadapan dengan reaksi daripada pembaca. Seingat saya, gambar kanak-kanak Gaza yang malang sebelum ini banyaknya datang dari Internet, bukan daripada media-media utama seperti berita akhbar atau TV.